dimanche 5 avril 2009

ICYUMWERU CYA MASHAMI ( 5 MATA 2009)


• Icyo tuzirikana

Kuri iki cyumweru cya mashami, duhimbaza uko Kristu yinjiye i Yeruzalemu nk’Umwami, akakirwa mu byishimo byinshi. Rubanda rwose rusasa imyambaro n’amshami mu nzira, bahanika bagira bati “Hozana! Nahabwe impundu uje mu izina rya Nyagasani, ni we Mwami wa Israheli!”

Iki cyumweru ariko nanone kitwa icyumweru cy’Ububabare, dore ko aribwo dutangira Icyumweru Gitagatifu, tuzirikanamo kuburyo bwihariye Ububabare bwa Nyagasani.
Umuhimbazo w’iki cyumweru uradufasha kuzirikana no kwizirika kuri izo nyigisho zombi: Tukibaza niba koko twe abitwa abakristu, twiteguye kwamamaza Yezu Kristu, kumwakira iwacu mu buzima bwacu, tukamwakiriza impundu n’amashyi, kumuvuga ibigwi, kumurwanira ishyaka, kwamamaza inyigisho ye.

Ikindi , uradufafasha kwibaza niba ububabare bwa Yezu burushaho kudukomeza murukundo rwe, tukamwizirikaho kurushaho; mu bubababre bwe, tugashobora kubonamo urukundo Imana yakunze kugeza hariya itimanye Umwana wayo w’ikinege, agira ngo atugobotore ku ngoyi y’icyaha.

- Mu bubabare bwa Nyagasani, twigiramo kwishyira mu biganza by’Imana; tukareka ugushaka kwayo akaba ari ko gukorwa mbere y’ukwacu; ibyo tukabyitoreza mu isengesho, dufatira urugero kuri Yezu ari mu murima wa Getsemani.

- Twigiramo kwakira imisaraba yacu, imibabaro inyuranye duhura nayo.

- Twigiramo kuba indahemuka kuri Kristu no kumukomeraho cyane cyane mu bihe biruhije, aho ndetse byadusaba no guhara ubuzima bwacu.

- Twigiramo kuba abanyakuri no guharanira ukuri.

- Twigiramo gukunda nyabyo: tugakunda Imana kuruta byose, ikaba iya mbere mu buzima bwacu, ijambo ryayo akaba ari ryo rituyobora; tugakunda mugenzi wacu kugeza kundunduro, kugeza aho twaheba ubuzima bwacu kubera umuvandimwe.

- Twigiramo kubaha umuntu uwo ari we wese cyane cyane uwo wese ubabaye; uwo wese ukeneye ko twamwakira umusaraba we.

Muvandimwe, iki Cyumweru Gitagatifu kizakubere koko gihire n’umwanya wo guhindukirira Kristu nyabyo.

• Amasomo

 Mu gihe cyo gutambagira.

 Yh 12, 12-16

Bukeye bwaho, abantu benshi bari baje mu munsi mukuru bamenya ko Yezu na we aje i Yeruzalemu. Bafata amashami y’imikindo, bajya ku musanganira, ari nako batera hejuru bati “Hozana! Nahabwe impundu uje mu izina rya Nyagasani, ni we Mwami wa Israheli!” Yezu abonye icyana cy’indogobe acyicaraho, nkuko byari byanditswe ngo “Witinya, Mwari wa Siyoni, dore Umwami wawe aje akugana, yicaye ku cyana cy’indogobe.” Abigishwa be babanza kuyoberwa icyo ibyo bivuga, ariko Yezu amaze gukuzwa, babona kwibuka ko ibyo bintu ari we byanditsweho, ari nako banabimugiriye.

- Iyo ni Ivanjili ntagatifu
- Uragasingizwa Kristu

 Mu Misa.

 Iz 50, 4-7

Nyagasani Uhoraho yampaye ururimi, ambwira icyo mvuga kugira ngo menye kuramira uwarushye. Buri gitondo arankangura, akanyigisha gutega amatwi nk’abigishwa. Nyamara Uhoraho yanzibuye amatwi, nanjye sinabyangira, ndetse sinatezuka. Nategeye umugongo abankubitaga, imisaya yanjye nyitegeza abamfuraga ubwanwa; uruhanga rwanjye sinaruhisha abantukaga, bancira mumaso. Cyakora Nyagasani Uhoraho arantabara, agatuma ibitutsi bitancaa intege. Uruhanga rwanjye ndarukomeza nk’ibuye, kandi nzi ko ntazakorwa n’ikimwaro.

- Ijambo ry’Imana
- Dushimiye Imana

 Fil 2, 6-11

N’ubwo we yari afite imimerere imwe n’iy’Imana, ntiyagundiriye kureshya na Yo. Ahubwo yihinduye ubusabusa, yigira nk’umugaragu, maze mu migirire ye agaragaza ko ari umuntu. Nuko aho amariye kwishushanya n’abantu, yicishabugufi kurushaho, yemera kumvira, ageza aho gupfa, apfiriye ndetse ku musaraba. Ni cyo cyatumye Imana imukuza, imuha Izina risumbye ayandi yose, kugira ngo nibamara kumva izina rya Yezu, bose bamupfukamire, mu ijuru, ku isi n’ikuzimu, kandi indimi zose zamamaze ko Yezu Kristu ari We Nyagasani, biheshe Imana Se ikuzo.

- Ijambo ry’Imana
- Dushimiye Imana

 Mk 14, 1- 15, 47

Ububabare bw’Umwami wacu Yezu Kristu, uko bwanditswe na Mutagatifu Mariko:

Yezu bamugambanira.

Hari hasigaye iminsi ibiri ngo Pasika ibe, n’umunsi mukuru w’imigati idasembuye. Nuko abatware b’abaherezabitambo n’abigishamategeko bashaka gufata Yezu ku mayeri ngo bamwice. Icyakora baravuga bati “Ntibizabe kumunsi mukuru, ejo rubanda rudatera imidugarararo.”

Yezu asigirwa i Betaniya.

Igihe Yezu yari i Betaniya kwa Simoni umubembe, ari ku meza, haza umugore ufite agakopo kuzuye umubavu umininnye w’igiciro gikomeye. Nuko amaze kugakonyora, umubavu awusuka ku mutwe wa Yezu. Bamwe ariko birabarakaza, barabwirana bati “Uriya mubavu uzize iki? Uyu mubavu wajyaga kugurwa amadenari arenze magana atatu, maze agahabwa abakene!” Nuko batonganya uwo mugore. Ariko yezu arababwira ati “Nimumureke, muramutonganyiriza iki? Dore ibyo amaze kungirira ni byiza. Abakene muzabahorana iteka, kandi aho mushakiye mubagirira neza; naho njyewe ntimuzamborana iteka. Yakoze ibyo ashoboye: yasize umubiri wanjye ateganya ihambwa ryanjye. Ndababwira ukuri: ku isi yose, aho Inkuru Nziza izamamzwa hose, bazajya bvuga n’ibyo uyu mugore amaze gukora bamwibuke.”

Ubugambanyi bwa Yuda.

Nuko yuda Isikariyoti, umwe muri ba Cumi na babiri, asanga abatware b’abahereza bitambo bakuru agira ngo azamubagabize. Ngo babyumve barishima, maze bamusezeranya kuzmuha ikiguzi. Yuda asigara ashaka uburyo bwo kumutanga.

Itegura rya Pasika.

Umunsi wa mbere wo kurya imigati idasembuye, ari nawo babagagaho intama za Pasika, abigishwa be baramubaza bati “urashaka ko tujya gutegura he, ngo uharire Pasika?” Yezu yohereza babiri mu bigishwa be, arabwira ati “Nimujye mu murwa, muri buhure n’umuntu wikoreye ikibindi cy’amazi, mumukurikire, maze aho yinjira, mubwire nyirurugo muti ‘Umwigisha aravuze ngo : Icyumba cyanjye nza kuriramo Pasika hamwe n’abigishwa banjye kiri hehe?’ Ari bubereke munzu yo hejuru icyumba kigari, gishashe kandi giteguye neza, abe ari ho mudutegurira ibya Pasika.” Abigishwa baragenda, bagera mumurwa, maze babisanga bimeze uko yari yabibabwiye, batunganya ibya Pasika.

Yezu amenyesha ubugambanyi bwa Yuda.

Bugorobye, yezu azana ba Cumi na babiri. Nuko igihe bari kumeza barya, yezu aravuga ati “Ndababwira ukuri: umwe muri mwe dusangira, agiye kungambanira.” Nuko barshavura, nuko batangira kumubaza umwe umwe bati “Mbese yaba ari njyewe?” arabasubiza ati “Ni umwe muri ba Cumi na babiri; dore dukoreye ku mbehe rimwe. Koko Umwana w’umuntu aragiye, nkuko ibyanditswe bimuvuga, ariko hagowe uwemeye kumugambanira! Ibyiza ni uko uwo muntu aba ataravutse.”

Yezu arema Ukaristiya.

Nuko igihe bafungura, yezu afata umugati, amaze gushimira Imana, arawumanyura, arawubahereza avuga ati “Nimwakire: iki ni umubiri wanjye.” Hanyuma afata inkongoro, amaze gushimira Imana, arayibahereza, maze bayinyweraho bose. Nuko arababwira ati “Iki ni amaraso yanjye y’isezerano, amenewe abantu batabarika. Ndababwira ukuri: ntabwo nzongera kunywa kumbuto y’imizabibu, kugeza ku munsi nzanyweraho ivayi nshya mu Ngoma y’Imana.”

Yezu abwira Petero ko ari bumwihakane.

Bamaze kuririmba zaburi, barasohoka bagana ku musozi w’imizeti. Yezu arababwira ati “ Mwese ibigiye kumbaho biratuma muhungana, kuko byanditswe ngo ‘Nzakubita umushumba , maze intama zitatane.’ Ariko nimara kuzuka, nzabatanga mu galileya.” Petero aramubwira ati 2 N’aho bose bahungubana,njye ntibizambaho!” Yezu aramusbiza ati 2 Ndakubwira ukuri: None muri ijoro, isake itarabika, uraba umaze kunyihakana gatatu.” Ariko we arakomeza ati “N’aho nagomba gupfana nawe, sinakwihakana!” Abandi bose na bo bavuga batyo.

Yezu asengera i Getsemani.

Nuko bajya mumurima witwa Getsemani, maze Yezu abwira abigishwa be ati “nimube mwicaye hano, umwanya ngiye gusenga.” Yezu ajyana na Petero na akobo na Yohani, maze atangira kugira ubwoba n’ishavu. Arababwira ati “Umutima wnjye ushavuye byo gupfa; nimugume hano maze mube maso.” Yigiye imbere gato, yikubita hasi, arasaba ngo niba bishoboka, iyo saha ice kure ye. Yaravugaga ati “Abba, Dawe! Byose biragushobokera: igizayo iyi nkongoro; nyamara ntibibe uko njye nshaka, ahubwo bibe uko wowe ushaka.”Yezu aragaruka, asanga basinziriye; abwira Petero ati “Simoni, urasinziriye, ntiwashoboye kuba maso isaha n’imwe? Nimube maso, musenge kugira ngo mutaza kugwa mu gishuko; koko umutima w’umuntu uharanira ibyiza, ariko umubiri we ukagira intege nke.” Yezu asubirayo, yongera kwambaza avuga nka mbere. Hanyuma agarutse, asanga nanone basinziriye, kuko amaso yabo yari aremerewe; nuko ntibabona icyo bamusubiza. Ubwa gatatu araza arababwira ati 2 Noneho nimusinzire muruhuke! Nimurekere aho. Isaha irageze; dore Umwana w’umuntu agiye gushyirwa mu maboko y’abanyabyaha. Nimuhaguruke tugende! Dore untanga ari hafi.”

Ifatwa rya Yezu.

Nuko ako kanya akivuga, Yuda umwe muri ba Cumi na babiri azana n’igitero cy’abantu bafite inkota n’ibibando, boherejwe n’abaherezabitambo bakuru, n’abigishamategeko, n’abakuru b’imiryango. Umugambanyi yari yabahaye ikimenyetso, ati “Uwo nza guhobera nkamusoma , araba ari we: mumufate, maze mumujyane, mumenye ntabacike.” Nuko yuda araza yegera Yezu, ati “Mwigisha!”; nuko aramusoma. Babandi bahita basumira Yezu ubwo, baramufata. Umwe mu bari aho, akura inkota ayikubita umugaragu w’umuherezabitambo mukuru amuca ugutwi. Nuko Yezu arababwira ati “Mwaje kumfata mufite inkota n’ibibando nk’aho ndi igisambo! Nyamara iminsi yose nabaga ndikumwe namwe mu Ngoro, nigisha , ntimwamfashe. Ariko ibi bibereye kugira ngo Ibyanditswe byzuzwe.” Nuko bose bamusiga aho barahunga. Hari umusore wari ukurikiye Yezu, yifubitse igishura cyonyine; nuko baramufata. We rero arabiyaka, absigira igishura mu ntoki, ahunga yambaye ubusa.

Yezu imbere y'inama nkuru.

Nuko Yezu bamushyira umuherezabitambo mukuru, maze abatware b’abaherezabitambo n’abakuru b’imiryango, n’abigishamategeko, baraterana bose. Petero akaba yari yamukurikiriye kure, kugera mu ngoro y’umuherezabitambo mukuru, maze yicarana n’abagaragu ku ikome, arota. Ubwo rero abatware b’ababherezabitambo n’inama nkuru yose bashaka icyo bashinja Yezu kugira ngo bamucire urwo gupfa, ariko barakibura. Benshi nanone bamushinjaga ibitari byo, n’ibyo bamushinje ntibabihuze. Bamwe barahaguruka, bamushinja ibinyoma bavuga bati “Twamwumvise avuga ati ‘njyewe nzasenya iyi Ngoro yubatswe n’amaboko y’abantu, maze mu minsi itatu nubake indi itubakishijwe amaboko y’abantu’.” Ariko no kuri ibyo, uko bamuregaga ntibabihuze. Nuko umuherezabitambo mukuru arahaguruka, ahagarara hagati y’iteraniro, abaza Yezu ati “Ntacyo usubiza ku byo aba bantu bakurega?” we rero araceceka, niyagira icyo asubiza. Umuherezabitambo mukuru arongera aramubaza ati “Mbese uri Kristu, Umwana wa Nyagusingizwa?” Yezu arasubiza ati “ndi we, byongeye kandi muzabona Umwana w’umuntu yicaye iburyo bwa Nyir’ububasha, munamubone aje ku bicu by’ijuru.” Nuko umuherezabitambo mukuru ashishimura imyambaro ye, avuga ati “Abagabo bandi dushaka ni ab’iki? Mwiyumviye ukuntu atutse Imana. Mubitekerezaho iki?” Bose bahamya ko akwiye gupfa. Hanyuma bamwe batangira kumuvunderezaho amacandwe no kumupfuka mu maso, no kumukubita inshyi, bamubwira bati “Ngaho duhanurire!”Abagaragu nabo bamukubita inshyi.

Petero yihakana Yezu gatatu.

Icyo gihe Petero yari murugo, maze haza umwe mu baja b’umuherezabitambo mukuru. Abonye petero yota aramwitegereza, maze aramubwira ati “Nawe warikumwe na Yezu w’i Nazareti!” Petero ahakana avuga ati “Ibyo simbizi, sinumva icyo ushaka kuvuga.” Arahaguruka, ajya ku irembo. Wa muja yongera kumwitegereza, abwira abari aho ati “Koko uriya ni umwe muri bo!” We ariko arongera arahakana. Hashize akanya, abari aho babwira Petero bati “Ni ukuri, uri umwe muri bo! Byongeye uri Umunyagalileya.” Nuko we atangira kurahira yimazeyo ati “Uwo muntu muvuga, ntabwo muzi!” Ako kanya isake ibika bwa kabiri. Nuko Petero yibuka ijambo Yezu yari yamubwiye ati “Isake itarabika ubwa kabiri, uzaba unyihakanye gatatu.” Nuko araturika ararira.

Yezu ari imbere ya Pilato.

Mu gitondo kare, abatware b’abaherezabitambo bateranira hamwe n’abakuru b’imiryango n’abigishamategeko, mbese abagize inama nkuru bose. Bamaze kuboha yezu, baramujyana bamushyikiriza Pilato. Nuko Pilato aramubaza ati “Mbese uri umwami w’Abayahudi?” Yezu aramusubiza ati “urabyivugiye.” Abatware b’abaherezabitambo bamurega byinshi. Pilato arongera aramubaza ati “Ntacyo usubiza? Ntiwumva ibyo bakurega byose’” Yezu ariko ntiyongera kugira icyo asubiza, Pilato biramutangaza cyane. Buri munsi mukuru yabarekuriraga imwe mu mfungwa babaga bamusabye. Ubwo rero mu buroko hakaba uwitwa Baraasi, wari wafatanywe n’abandi bagome bari biciye umuntu mu myivumbagatanyo. Nuko rubanda rurazamuka, batangira gusaba Pilato ngo abagirire uko yabamenyereje. Pilato arababaza ati 2 Murashaka ko mbarekurira umwami w’Abayahudi?” Yari azi neza ko abaherezabitambo bakuru bari bamutanze babitewe n’ishyari. Ubwo ariko abaherezabitambo bakuru boshya rubanda gusaba ko abarekuriria Barabasi. Pilato arongera arabaza ati “maze se ngire nte uwo mwita umwami w’Abayahudi?” Bo rero barushaho gutera hejuru bati “Mubambe ku musaraba!” Pilato ahitamo gushimisha rubanda, abarekurira Barabasi. Amaze gukubitisha Yezu, aramutanga ngo bajye kumubamba.

Yezu atamirizwa amahwa.

Nuko abasirikare bajyana Yezu mu gikari cy’ingoro ya Pilato, maze bakoranya igombanro ryose. Bamwambika igishura gitukura, nyuma baboha ikizingo cy’amahwa, bakimushyira ku mutwe. Nuko batangira kumushungera bavuga bati “ Turakuramya, Mwami w’Abayahudi!” Ubwo bamukubitisha urubingo mu mutwe, bakamuvunderezaho amacandwe, maze bagatera ivi imbere ye byo kumuramya. Bamaze kumukena batyo, bamwambura igishura gitukura, bamwambika imyambaro ye, baramushorera, bajya kumubamba.

Ibambwa rya Yezu.

Mu nzira, bafatirana Simoni w’i Sireni , se wa Alegisanderi na Rufusi, wiviraga mumurima, ngo amutwaze umusaraba. Nuko bajyana Yezu ahantu hitwa Gologota, bikavuga ku Kigihanga. Bamuha divayi ivanze n’indurwe ngo abinywe, ariko ntiyabyakira. Nuko baramubamba. Hanyuma bigabanya imyambaro ye, bayikoreraho ubufindo ngo bamenye ngo bamenye icyo buri wese yegukana. Bamubambye ari ku isha ya gatatu. Hari kandi urubaho rwanditseho icyo azize, ngo “Umwami w’Abayahudi”. Maze bamubambana n’abagome babiri, umwe iburyo undi ibumoso bwe. Abahisi bakamutuka bazunguza umutwe kandi bavuga ngo “Ngaho da! Wowe usenya Ingoro y’Imana , maze ukongera kuyubka mu minsi itatu, ikize ubwawe, wimanure ku musaraba!” Abatware b’abaherezabitambo hamwe n’abigishamategeko bamushinyaguriraga bavuga ngo “Yakijije abandi, none yananiwe kwikiza ubwe! Kristu,Umwami wa Israheli, namanuke ku musaraba ubungubu, kugira ngo tubone maze twemere!” Ndetse ‘abari babambanywe na we, nabo baramutukaga.

Urupfu rwa Yezu.

Bigejeje ku isaha ya gatandatu, umwijima ucura ku isi yose, kugeza ku isaha ya cyenda. Nuko ku isaha ya cyenda, Yezu avuga mu ijwi riranguruye ati “Eloyi, Eloyi, lama sabaktani?” bivuga ngo “Mana yanjye, Mana yanjye, icyatumye untererana ni iki?” bamwe muri abari aho bamwumvise, baravuga bati "Dore aratabaza Eliya!” Umwe ariruka, avika icyangwe muri divayi irura, maze agitunga ku rubingo, aramuhereza ngo anywe, avuga ati “Nimureke turebe niba Eliya aza ku mumanura.” Yezu arangurura ijwi cyane, nuko araca. (aha bapfukama akanya gato) Maze umubambiko wo mu Ngoro y’Imana utanyukamo kabiri, kuva hejuru kugeza hasi. Nuko umutegeka w’abasirikare, wari uhagaze imbere ye, abonye ko aciye atyo, aravuga ati “Koko, uyu yari umwana w’Imana!” Hari n’abagore bareberaga kure. Barimo Mariya Madalena, na Maliya nyina wa yakobo muto na Yoze, na Salome, bajyaga bakurikira Yezu kandi bakamukorera igihe yari mu galiley. Bar kumwe n’abandi bagore benshi bari barazamukanye na we ajya i Yeruzalemu.

Ihambwa rya Yezu.

Bugorobye, kuko hari ku mwiteguro w’isabato, Yozefu w’i Arimatiya, umujyanama w’umunyacyubahiro, wari utegereje na we Ingoma y’Imana, ashirika ubwoba aza kwa Pilato, maze asaba umurambo wa Yezu. Pilato atangazwa n’uko yaba yapfuye, ahamagaza umutegeka w’abasirikare, amubaza niba hshize igihe apfuye. Amaze kubyemezwa n’uwo mutegeka, yemerea Yozefu kujyana umurambo. Yozefu, ngo amre kugura umwenda, amanura umurambo wa yezu ku musaraba, awuzingiraho uwo mwenda, maze awushyingura mu mva yari yacukuwe mu rutare. Hanyuma ahirikira ibuye ku muryango w’imva. Nuko Mariya Madalena na Mariya nyina wa Yoze bitegereza aho bamushyize.

Aucun commentaire: